Eind februari vond het event ELIA Together 2021 plaats. Deze keer door corona volledig online op het REMO-platform. Ik moet zeggen, ik was aangenaam verrast. Dit platform oogt heel natuurlijk en was ideaal om te netwerken met collega-vertalers. Je gaat gezellig aan een tafeltje zitten waar jij interessante gasten ziet en je knoopt een gesprek aan in de ‘Network Lounge’. In de andere twee ruimtes had je telkens sprekers die 40 minuten lang over een thema spraken. Het grootste deel was weliswaar op starters gericht, maar er was ook aandacht voor vertaalbureaus en ervaren vertalers. In deze blog wil ik mijn ervaringen over de lezingen met jullie delen.
Priorities in the language sector: communicating our true value better
De eerste spreker op de conferentie Elia Together 2021 was Sarah Bawa Mason van de University of Portsmouth. Wat zij vertelde, strookte volledig met mijn ervaringen en was zeker voor beginnende vertalers een eyeopener: ‘machines gaan de menselijke vertalers niet vervangen’, maar we moeten mensen van buiten het vak, onze klanten dus, veel meer duidelijk maken dat hun visie over machinevertalingen niet strookt met de realiteit.
We moeten in de verf zetten waarin wij ons onderscheiden van machinevertalingen en dus de buitenwereld bewust maken van het verschil, van het belang van menselijke vertalers, want alleen wij kunnen, zoals het citaat zegt, de boodschap van een tekst juist overbrengen.
Ik treed haar volledig bij dat we dat nog veel te weinig doen. Het is weliswaar zo dat de nationale en internationale vakverenigingen deze boodschap zo wijd mogelijk uitdragen, maar het is ook de taak van ons als individuele vertaler om onze klanten ‘op te voeden’.
Ik doe dit al enige tijd met mijn blogs rond machinevertalingen, maar ik ga dit de komende tijd nog versterken door dit ook in mijn communicatie naar potentiële klanten meer in de verf zetten. En hier gaf zij een heel goede tip mee: doe dit zo eenvoudig mogelijk.
Jouw potentiële klant heeft immers geen kaas gegeten van vertalen en weet waarschijnlijk niet eens wat het werk van een vertaler inhoudt. Hem daarvan bewust maken en aantonen waarin jij je onderscheidt van de machinevertalingen, kan een doorslaggevende rol spelen in zijn beslissing om voor jou te kiezen.
Ook voor PEMT is er een markt
Een tweede punt dat ze aankaartte was dat jij voor jezelf ook uitmaken welke kant je met je zaak op wilt. Ben je iemand die graag machinevertalingen naleest en corrigeert, richt je dan op de markt van de klanten die het snel en goedkoop willen.
Is het voor de teksten van de klanten absoluut noodzakelijk dat de boodschap 100% correct overkomt, richt je dan op klanten die kwaliteit als belangrijkste vereiste in hun communicatie vermelden (of die al ondervonden hebben dat machinevertalingen niet die kwaliteit kunnen leveren).
Machinevertalingen versus vertaalsoftware
Voor beide groepen vertalers is het echter wel zo dat de kennis en het gebruik van CAT-tools steeds belangrijker worden, maar dit heeft in de eerste plaats met een productiviteitsverhoging. We moeten gebruik maken van de digitale hulpmiddelen om sneller – en beter – te werken (lees: om meer per uur te verdienen). Er moet als het ware symbiose zijn tussen de vertaler en de digitale hulpmiddelen.
Eén ding is in beide groepen, beginner of niet, duidelijk merkbaar: veel vertalers onderwaarderen zichzelf. Ze schatten zichzelf niet naar waarde in.
Vaak begint dat al omdat ze geen weet hebben van wat ze per uur verdienen. Laat staan dat ze weten wat ze per uur moeten verdienen om financieel rond te komen (de kostprijs per uur), wat mij toch wel cruciaal lijkt in het runnen van een zaak.
Als startende vertaler zal je merken dat je veel langer over een vertaling doet dan een ervaren vertaler. Lagere prijzen omdat je minder ervaring hebt, is dus een heel slechte start, want zo ga je nooit genoeg verdienen om rond te komen. (lees ook mijn blog: Het kostenplaatje van een vertaler).
Uiteraard klopt het dat als je van de schoolbanken komt, je nog geen professionele vertaler bent. “Slechts de helft van de studenten kan al die kwaliteit leveren”, aldus Sarah Bawa Mason, “je moet je verder specialiseren en je skills verdiepen.”
Wat hierbij heel erg kan helpen, is een mentorship aangaan met een ervaren vertaler. Dat is iets waar ik zelf ook heel erg achtersta: zo werk ik met de stagevertaalbureaus van de UGent en werk ik ook samen met jonge vertalers om hen te oriënteren (wat zijn hun zwakke en sterke punten, welk soort teksten ligt hen wel en niet).
In mijn gastcolleges aan universiteiten benadruk ik het belang van een mentor ook steeds (en wijs ik de studenten en potentiële starters ook op hun USP’s). Daarnaast heb ik ook mijn coachingformule #ikbenervoorjou, zodat ze niet het wiel opnieuw hoeven uit te vinden.
Deze skills waren voor mij persoonlijk ook heel nuttig, maar om een andere reden: het ziet er allemaal heel logisch uit, maar als ervaren vertaler sta je er niet meer bij stil. Je weet als het ware zelf niet meer wat vertalen inhoudt, je doet het gewoon. Dit overzicht geeft mij een handvat voor toekomstige gesprekken met potentiële klanten. Gedaan met vage pietpraat over wat ik doe als vertaler. Deze skills gecombineerd met concrete praktijkvoorbeelden worden de basis van mijn verkooppraatje.
En zo zijn we weer rond: we hebben een lange weg te gaan om klanten duidelijk te maken wat vertalen is. De eerste stap is uiteraard dat je je daar zelf bewust van moet zijn. Daar heeft Sarah een mooie aanzet toe gegeven.
How the way you communicate imacts your translation quality
Deze lezing is de tweede lezing die ik op deze conferentie heb gevolgd. De spreker was Nicole Sixdorf van het Duitse vertaalbureau Oneword. Ze vertelde over hoe vertalers communiceren met vertaalbureaus en hoe een slechte/gebrekkige communicatie hun professionele imago kan tenietdoen. Beide kanten moeten duidelijk communiceren:
- Het vertaalbureau moet duidelijk instrueren wat er van de vertaler verwacht wordt.
- De vertaler moet opmerkingen duidelijk toelichten, zodat de projectmanager weet wat er van hem/haar verwacht wordt.
Loopt het langs een van beide kanten spaak, dan vertroebelt dit de relatie en heeft dit ook een invloed op de perceptie van de projectmanager op de vertaler in kwestie, maar – en dat kwam in haar lezing niet (genoeg) toe uiting – ook omgekeerd. Een projectmanager die mij een vertaalopdracht stuurt maar Duits en Deens door elkaar haalt of bij vragen zegt “doe maar wat jij denkt dat goed is, want ik heb hier geen kaas van gegeten” (allebei waargebeurd!) laat bij mij geen goede indruk van het vertaalbureau achter.
Ook een projectmanager die heel eenvoudige handelingen in de CAT-tool niet onder de knie heeft – zodat jij als vertaler zelf nog de vertaling moet voorbereiden vooraleer je kan starten en jij dus als het ware haar of zijn werk doet – komt op mij onprofessioneel over.
Een aspect waar ik haar wel volledig gelijk in geef, is het feit dat je er langs beide kanten op bedacht moet zijn dat alles via mail verloopt. Je ziet de lichaamstaal niet. Je kent de persoon ook niet persoonlijk, dus je kent ook zijn /haar vorm van humor niet en weet niet of iets ironisch bedoeld is. Let daar dus zeker mee op in je communicatie naar projectmanagers.
Ze gaf hieromtrent een paar duidelijke tips. Ze zijn dan misschien wel vanzelfsprekend, maar ik begreep waarom ze ze toch opsomde, want ook ik heb als projectmanager al ervaren dat lang niet iedereen deze zo natuurlijke dingen toepast:
- Hou het kort en eenvoudig maar wees wel volledig.
- Verwoord alles in vraagvorm. Vragen voelen beter, minder aanvallend aan dan uitspraken.
- Blijf rustig in je conversaties.
- Herlees je mail voor je hem verstuurt.
- Geef bij inhoudelijke vragen altijd context.
Ik zou hier nog aan toevoegen:
“Aarzel niet om de telefoon te nemen als het dreigt uit de hand te lopen of als je denkt dat je elkaar verkeerd begrijpt”.
Hidden treasures in memoQ
Op dag 2 was er in de voormiddag een workshop rond MemoQ (op dag 1 was er ook één rond Trados maar die heb ik niet gevolgd). Deze workshop werd gegeven door Angelika Zerfass, een trainster waar ik al een webinar rond REGEX van had gevolgd. Ook deze twee uur durende workshop was bijzonder interessant en bevatte handvaten waar ik komende weken mee aan de slag ga: X-Translate, Compare versions en Monolingual Review bijvoorbeeld.
Het handige is dat alle lezingen en workshops ook later nog kunnen herbekeken. Dat is iets wat ik bij deze workshop zeker en vast ga doen.
Ethics for freelancers and LSPs, training translators and interpreters
Deze lezing van Mary Phelan ging over de ethische beroepspraktijken. De nadruk lag op de vertaalreuzen (ze gaf zelfs een overzicht van de 20 grootste LSPs van 2020) en hun praktijken:
- vaak hanteren zij zeer lage tarieven
- met een groot verloop van vertalers tot gevolg
- MT wordt gebruikt voor de selectie van de vertalers: vertalers die met MT werken moeten ze immers minder betalen
- slechte regeling van de auteursrechten (*)
- onbetaalde of veel te lage verloning voor stagiairs
- kwaliteit is van ondergeschikt belang
(*) Kleine kanttekening: auteursrechten zijn niet alleen bij grote vertaalbureaus een probleem. Veel vertalers – en ook hun boekhouders – weten niet dat vertaalwerk auteursrechtelijk beschermd is. Informeer je hier zeker over bij de bevoegde instanties, want dit kan je heel wat geld besparen (in België wordt auteursrechtelijk werk veel minder belast, waardoor ik maandelijks ruim 800 € netto meer overhoud).
Daartegenover staat dat deze grote internationale spelers heel veel investeren.
De groeikansen van dergelijke bedrijven zijn dan ook zeer groot. De afgelopen jaren zijn er verschillende fusies geweest.
Maar en dat is het lichtpuntje in het hele verhaal…. Zij maken slechts 16% uit van de markt. 74% van de vertaalbureaus is wel een ethisch bedrijf.
Wie dus pessimistisch denkt dat gevangen te zitten in het net van de giganten, heeft het fout. Persoonlijk heb ik nooit voor een van hen gewerkt en ik heb daar ook nog nooit de noodzaak toe gezien. Er zijn nog meer dan voldoende ethische vertaalbureaus op de wereld die je wel naar waarde weten te schatten en persoonlijk en met respect behandelen.
Een ethisch vertaalbureau definieert zij als volgt:
- met een stabiele werkomgeving voor inhousevertalers (geen groot personeelsverloop)
- correcte tarieven voor vertalers, zodat zij hun lasten kunnen betalen én ook nog winst maken
- geen hobbyvertalers, maar alleen professionele vertalers
Surviving as a quality-oriented translator in the age of technology
Robert Sette vertelde over zijn leven als vertaler, hoe het is geëvolueerd van vertalingen per fax binnenkrijgen en met de fax de bibliotheek induiken op zoek naar de juiste vertaling, naar de digitale wereld van vandaag. Toen was ‘rush’ gewoonweg niet mogelijk , terwijl nu vertaalbureaus overal maar ja op zeggen, hoe onmogelijk de deadline ook is.
Zijn boodschap is dan ook nog: “Onderhandel. Zeg niet overal zomaar ja op.” Dat interpreteer ik als “Zorg dat je altijd jouw vertaalstandaarden kan naleven, dat je de kwaliteit kan leveren waar jij voor staat”.
En daar sta ik voor de volle 100% achter. Ik heb onlangs nog een project van 26.000 woorden door mijn neus geboord zien worden omdat een vertaalbureau sneller kon leveren dan ik. Uiteraard kon ik ook sneller, maar dan kon ik niet doen wat ik altijd verkondig: een nachtje slapen vooraleer ik de vertaling nalees.
Dat de prijzen onder druk staan, zoals hij zei, is alom bekend. De grote en middelgrote vertaalbureaus zijn al een paar jaar bezig aan een prijzenoorlog. Daar heb je als vertaler ook mee te maken, niet alleen als je in onderaanneming voor vertaalbureaus werkt – de vertaalbureaus proberen je namelijk dan ook lagere prijzen op te leggen – maar ook als je voor eindklanten werkt.
Onlangs nog meegemaakt dat een bestaande klant zei dat het vertaalbureau waar zij op de andere afdeling mee werkten niet alleen sneller was dan ik maar ook een flink pak goedkoper was. Hoe onderscheid je je dan als vertaler? Wat zijn met andere woorden jouw USP’s? Die heb ik heel duidelijk voor ogen en ga ik nu verwerken in een uitgebreide prijsofferte. Wordt vervolgd dus.
Hij gaf ook mee dat er twee pistes zijn: ofwel specialiseer je je, ofwel ben je een allrounder. Voor beide groepen is er een doelgroep vertaalbureaus. Als je je specialiseert, specialiseer je dan wel niet te nauw of neem eventueel meerdere specialisaties. Ikzelf ben zelf voorstander van specialiseren omdat je je zo kunt onderscheiden van de grote massa en daardoor ook hogere prijzen kunt vragen. Voor exotischere talen ligt dat uiteraard anders, daar is het exotische karakter voldoende om hoge prijzen te vragen.
Als allrounder in de meer standaardtalen (Engels, Frans, Duits en Nederlands) ligt dat veel moeilijker. Want wat doe je met een vertaling die buiten je knowhow ligt? Als allrounder is het denk ik minder gebruikelijk om een opdracht te weigeren omdat het buiten je kunnen valt, als gespecialiseerd vertaler komt het net wel professioneel over.
Robert Sette heeft hier echter wel terecht een punt dat je er ook voor kunt kiezen om buiten je comfortzone te treden en de vertaling toch aan te pakken en een ervaren revisor – een mentor dus – in te schakelen, zodat je er ook van kunt leren, want wie weet vind je zo wel een specialisatie die jou echt ligt. Zeker voor startende vertalers is de allround-piste ideaal om je sterke en zwakke punten te ontdekken.
Zo kan je later duidelijk bepalen wat je niet doet (omdat je het niet graag doet) en wat je niet kan (omdat het je petje te boven gaat).
Waar ik mij wel vragen bij stel zijn ‘allround-vertaalbureaus’ (zie hiervoor de blog “De geloofwaardigheid van “Wij kunnen alles”).
Aan het einde van de lezing stelde een projectmanager een heel interessante vraag: “Niet alle klanten willen allround-vertalers, sommigen willen een echte expert. Hoe vind ik die gespecialiseerde vertalers als LSP?”
Ik heb haar daar het volgende op geantwoord:
- Ga kijken op Proz.
- Ga zoeken op internet: gespecialiseerde vertalers maken dit op hun website heel goed duidelijk. Op mijn website zie je heel duidelijk dat ik gespecialiseerd ben in technische vertalingen vanuit het Frans en het Duits naar het Nederlands voor België en Nederland. Mijn website is ook beschikbaar in die twee talen.
- Vraag het ook bij je vaste vertalers. Vertalers hebben vaak veel contacten in de wereld en kennen vast wel iemand die je kan helpen. Heel veel vertalers werken onderling samen of voor elkaar.
Bridging the gap – Recruiting relationships
Op dag 3 was er een heel leuk netwerkmoment. Ik had een aangenaam gesprek met een aantal vertalers van over de hele wereld. Veel vertalers waren afkomstig vanuit Italië, maar ook Argentië, Spanje en zelfs Roemenië waren aanwezig op de conferentie. Het was een heel leuk gesprek. Grappig was wel dat ik blijkbaar de enige was die echt in een kantoor zat. Al de rest zat aan de keukentafel of aan de living. 😊
Ik had ook nog een verkenningsgesprek met een projectmanager waar ik in het verleden tot zeer grote tevredenheid mee gewerkt heb en waar ik mogelijk een samenwerking mee aanga als kleine LSP.
En eigenlijk sluit dit naadloos aan bij de volgende lezing over vertalers of vertaalbureaus vinden, al naargelang van welke kant je het bekijkt. Toby Partington (Empower Translation) begon deze lezing met “De eerste indruk is het visitekaartje”:
Als de vertaler een goed ogende website heeft, dan verhoogt dit zijn kansen (attraction).
Als de vertaler zich onderscheidt van de anderen – en niet één van de miljoen is – dan heeft hij een stapje voor (reputation).
En als vertaalbureau: als je respect hebt voor de vertaler waarmee je de eerste keer samenwerkt en bijvoorbeeld achteraf een review achterlaat op een of meerdere kanalen, dan zal dit de samenwerking alleen maar ten goede komen (recognition).
Als je als vertaler vertaalbureaus aanschrijft, wees dan persoonlijk. Spreek de persoon niet aan met “Dear project manager’”, vermeld ook zeker je specialisaties (als je die hebt) en zet duidelijk in de verf wat jouw meerwaarde is (jouw V.A.T – Value Added Translation).
En: vermeld in je eerste communicatie ook meteen je prijs. Dit voorkomt dat je achteraf tijd verliest aan vertaalbureaus waar je uiteindelijk toch niet mee wilt samenwerken.
Als een vertaalbureau jou zelf contacteert voor een opdracht, maak dan heel goed duidelijk dat je het project begrijpt:
- Leg uit wat je doet en hoe je het doet.
- Stel ook vragen die duidelijk maken dat je je erin hebt verdiept, dat je niet zomaar klakkeloos de opdracht aanvaardt. Is er iets nog niet duidelijk of is er een probleem het voorbereide bestand, vraag dan om een toelichting of aanpassing. (Zoals hierboven al gezegd: vraag het, niet gewoon het melden en “eisen” dat ze het aanpassen).
Dit heeft voordelen voor beide partijen: het vertaalbureau ziet dat je het serieus aanpakt en jij voorkomt later onaangename verrassingen als je ermee aan de slag gaat.
Hoe vind je nu als vertaalbureau vertalers om mee te werken?
Ik heb hierboven al vermeld hoe ik dat zelf zou aanpakken. Toby gaf hier nog een aantal extra tips en tricks:
- Je kan de mails doorlopen van iedereen die ooit een CV heeft opgestuurd.
- Je kan zelf een mail uitsturen.
- Je kan werken met een registratieformulier op de website.
- Je kan ook zelf actief op zoek gaan online.
Leg in je eerste gesprek ook uit wie je bent en waar je vertaalbureau voor staat en wat je precies zoekt. Dat schept meteen duidelijkheid.
Stel ook duidelijke doelen: hoeveel vertalers wil je vinden?
Heb je vertalers gevonden, test hen dan ook. “Test hen op kwaliteit niet op snelheid”, zei hij. Dit interpreteer ik als: laat het aan de vertaler over wanneer hij de testvertaling zal leveren, maar controleer wel dat hij de door hem voorgestelde deadline nakomt.
Op die manier test je twee dingen in één klap: je test zijn kwaliteit maar ook of hij stipt is en doet wat hij zegt (en of hij goed is in plannen ).
! Check wel altijd op spammers om onaangename verrassingen te vermijden. Hier zou ik aan toe willen voegen dat er lijsten met spammers bestaan die je in je spamfilter kan steken. Dat bespaart mij dagelijks een heleboel nutteloze mails. Eens om de tien jaar die lijst updaten volstaat is mijn ervaring (ik heb het in 2020 voor het eerst geactualiseerd).
Hoe dan ook: “Het kost tijd om de juiste match te vinden en een goede relatie op te bouwen”.
Daar geef ik Toby helemaal gelijk in. Ik werk zelf samen met een aantal vertalers waar ik nu al jarenlang een relatie heb mee opgebouwd, maar ik breid mijn netwerk nog steeds verder uit. Wat hij zegt over testen, doe ik meestal als volgt: ik laat een nieuwe vertaler een kleine betaalde vertaalopdracht maken en laat die dan nalezen door mijn vaste revisor/vertaler. Ik kijk dan naar wat hij of zij zegt over de vertaling en hoeveel correcties er zijn aangebracht. Als die zegt “Daar wil ik nog wel van nalezen”, heb ik een goede match gevonden. Als die mij belt en zegt “Els, sorry maar de kwaliteit is echt belabberd, ik moet het zowat opnieuw vertalen en ik heb meer tijd nodig” dan weet ik ook genoeg.
Als ik kijk naar de nieuwe vertalers die ik uitprobeer, dan gaat dat meestal om mensen die spontaan hebben gesolliciteerd en waarvan ik de mail heb bijgehouden. Dat zijn alleen vertalers waarvan ik weet de specialisaties en talen overlappen met wat ik aanbied aan mijn eindklanten.
Creating a translator – Compatible translation processes
Een van de beste sprekers op Elia Together 2021 vond ik ongetwijfeld Jerzy Czopick, de vice-president van de BDÜ, waar ik zelf trouwens ook lid van ben. Het was overduidelijk dat Jerzy, net als ik iemand was met heel veel ervaring. Wat hij vertelde, strookte helemaal met mijn ervaringen en was een goede aanvulling bij wat ik de vorige dagen had gehoord: vertaalbureaus dicteren ons vaak wat we moeten doen in plaats van ons te betrekken bij de opdracht en samen te werken aan het hele project. Ze leggen ons dingen op en kijken niet naar wat wij nodig hebben om het misschien nog beter te doen dan wat zij verwachten. Als ze de freelancers met hun kennis en expertise zouden laten meedenken, zouden ze tot nog betere resultaten komen.
Maar ook zijn visie dat wij als freelancevertalers zelf ook projectmanagers zijn, is een waarheid als een koe. De vertaalopdrachten die wij aannemen zijn ook projecten. En elk project vergt een aantal stappen:
- Mail van de klant lezen
- Bestand opslaan
- Bestand analyseren (bestandsformaat, inhoud)
- Prijsofferte
- Bestanden voorbereiden
- Vertaling maken
- Vertaling nalezen
- QA
- Finaliseren
- Leveren
- Feedback verwerken
- Factureren
- Betalingen opvolgen
- …
Door ons van die stappen bewust te zijn en ze telkens in dezelfde volgorde te doen (routine), verminder je de kans op fouten en het zorgt bovendien voor minder stress. Bovendien, als je die stappen eens voor jezelf gedetailleerd uitschrijft, zie je misschien wel zaken die je kan verbeteren.
Jerzy had het zo over MAS als back-up maar ook als server om bestanden te delen met andere vertalers. Ik denk zelf spontaan aan AutoHotKey om bepaalde standaardmails al automatisch voor te formuleren en een template voor prijsoffertes.
De host vroeg na de lezing nog hoe startende vertalers moeten omgaan met lage CAT-rates. Moeten ze die gewoon meteen afwijzen – waardoor ze dus ook geen geld in de laatje krijgen- of moeten ze ze gewoon aanvaarden of..?
Dat is inderdaad een steeds terugkerend dilemma. Jerzy gaf dat ook toe. Hij zei wat ik ook altijd zeg “Ga niet akkoord, ga op zoek naar beter”. Het is misschien een zure appel, want je mist toch die opdracht en de bijbehorende inkomsten, maar zodra je bij zo een bureau ja hebt gezegd tegen zo’n lage prijs, is het heel moeilijk om je prijs te verhogen.
Dat klopt helemaal: toen ik in 2012 bij mijn vaste vertaalbureaus mijn prijs verhoogde, verloor ik er ook een aantal.
Toch wil ik zijn “ga niet akkoord” nuanceren: als de prijs in de buurt komt van jouw prijs, probeer dan te onderhandelen door jouw prijs te vermelden. Kunnen jullie elkaar in het midden vinden, spreek dan af dan dat je de eerste opdracht bij wijze van proef voor dat tarief doet, en dat je voor vervolgopdrachten jouw tarief zal hanteren. Het gebeurde onlangs nog dat een bedrijf mij contacteerde en mij een prijs voorstelde, maar toen ik offreerde met mijn prijs die 20% hoger lag, ik de opdracht toch toegewezen kreeg.
Jerzy gaf echter nog een andere heel interessante tip, zeker voor startende vertalers: is de CAT-grid niet aanvaardbaar, geef dan een hogere woordprijs maar geef voor de eerste job bijvoorbeeld de herhalingen cadeau. Als je namelijk gaat omrekeningen in een CAT-tabel, dan verdien je op termijn meer. Ik heb zelf op mijn pc een Excel-tabel waarin ik dat uitreken. Soms is het verschil zo minimaal dat het de moeite niet loont om je prijs al meteen door te drukken en kan je misschien voor die eerste job beter water bij de wijn doen maar het wel voor de volgende jobs vastleggen. Wat ik sowieso nooit zou aanvaarden is korting op de voorlaatste categorie (50-74%).
Laat je ook nooit geen tools opleggen: jij werkt met waarin jij hebt geïnvesteerd én hebt opgebouwd, niet met onhandige door hen ontwikkelde tools die maar de helft kunnen van jouw tool en waar jij je dan ook nog eens eerst – zonder dat je er extra voor vergoed wordt – moet in verdiepen.
Dare you bring jour freelancers to light? How to succesfully include your best freealancers in your value chain?
De laatste spreker, Luciano Lykkebo van Verba, vertelde over hoe zij bij klachten van klanten de vertalers zelf in contact brengen met de eindklant. Dat was een heel mooie piste waar ik nog nooit van gehoord heb, maar waar ik wel grote voorstander van zou zijn.
Alles begint uiteraard bij als vertaalbureau/projectmanager goed te luisteren naar wat de klant wil. Niet iedereen binnen een bedrijf wil hetzelfde. Iedere afdeling kan een ander aspect van de vertaling belangrijk vinden. Je moet als vertaalbureau duidelijk weten wat de klant wil en hem duidelijk maken wat jij wel of niet kan leveren. Maar zelfs als dat gelukt is, wil dat nog niet zeggen dat het vertaalbureau ook in zijn opzet geslaagd bent. De vertaling kan immers doorgestuurd worden naar andere partijen en die kunnen een andere kijk op de vertaling hebben.
Heel vaak kent de opdrachtgever van de vertaling immers de taal van de vertaling niet en is hij afhankelijk van zijn lokale distributeurs om de kwaliteit te beoordelen, maar die kunnen zoals hierboven gezegd een ander doel voor de vertaling voor ogen hebben.
Maar alles begint bij het vertrouwen van de klant in het vertaalbureau: de klant moet vertrouwen hebben dat de vertaler (het vertaalbureau) de tekst aankan. De vertaler moet de inhoud van de tekst begrijpen, native speaker, ervaring hebben met dit soort teksten.
Uit de vertaling moet blijken dat het door een menselijke vertaler is gebeurd met kennis van zaken, dat het door iemand is gebeurd die de moeite heeft genomen in de tekst te duiken – ik zou zelfs zeggen in de huid van de auteur te kruipen.
Heeft de opdrachtgever bij de levering niet veel vertrouwen in de kwaliteit van de vertaling, dan kan dat nefast zijn voor je hele klantenrelatie. Of zoals Luciano het verwoordde: “Een negatieve feedback op 1 taal van de 15 kan je hele klantenrelatie in gevaar brengen.”
Door echter de vertaler contact te laten opnemen met de lokale distributeur die de klacht heeft geuit, reageer je proactief en ervaart het hele bedrijf, te beginnen bij de lokale distribiteur die dit verder zal doorgeven aan zijn collega’s en andere afdelingen, dit als zeer positief. De twijfels worden aan de kant geschoven omdat de lokale distributeur nu zelf kan zien dat het inderdaad door een mens is vertaald (en niet zoals hij misschien dacht door DeepL), dat de vertaler weet waarover hij het heeft en de tekst begrijpt.
Ik zie heel veel vertaalbureaus denken “Dat zou ik nooit durven.” En daar had Luciano een heel raak antwoord op, dat ik nooit zal vergeten en helemaal onderschrijf:
“Als je als LSP bang bent dat je die klant zo kwijt raakt, dan bied je weinig meerwaarde als LSP.”
“De skills van je team vertalers zijn een belangrijk onderdeel van jouw imago en expertise als vertaalbureau,” aldus Luciano. Dat element wordt heel vaak vergeten bij vertaalbureaus is mijn ervaring. Alles staat of valt met jouw team vertalers. Zonder mijn team vertalers zou ik nooit zo succesvol zijn, zou ik nooit telkens opnieuw zo’n mooie feedback krijgen.
Door de klant en de vertaler met elkaar in contact te brengen, versterk je ook de band met de freelancevertaler: hij apprecieert het dat je hem vertrouwt.
Uiteraard moet hij dit vertrouwen waard zijn. Dit doe je alleen met professionele, competente vertalers die je vertrouwt en uiteraard moet de vertaler ook alles brieven aan het bureau.
Echt iets om over na te denken voor vertaalbureaus vind ik.
De weerstand tegen PEMT-werk
Uit de vragen na de lezingen op de conferentie bleek dat veel projectmanagers bij vertaalbureaus kampen met een probleem om vertalers te vinden voor PEMT-werk. Heel veel vertalers staan bijzonder negatief tegenover PEMT-werk. Die vraag kwam ook in andere sessies regelmatig terug. Ergens stemde mij dit wel gelukkig, want hieruit blijkt dat het merendeel van de vertalers hier net als ik geen voorstander van is.
Sarah Bawa Mason uit de eerste lezing kon zich daar wel in vinden: “PEMT is ergerlijk omdat MT fouten maakt die je zelf niet zou maken. Het is ook niet te vergelijken met reviseren. Het vergt totaal andere skills. Het moet je dan ook liggen”.
Dankzij de lezing van Sarah besefte ik wel meer waarom dit vak ook op universiteiten wordt gedoceerd, al vraag ik mij wel af of masteropleidingen vertalen de juiste plaats zijn voor PEMT. Als ik kijk naar de situatie in België zou ik dit soort werk misschien eerder doceren aan de richting Bedrijfsvertaler en Vertalen en communicatie en eventueel ook Meertalige communicatie, bacheloropleidingen dus.
Maar haar lezing heeft me wel duidelijk gemaakt dat hier een markt voor is. Een totaal andere markt dan de markt waar ik actief op ben, maar wel degelijk een markt die zal blijven bestaan.
Deze blog met mijn ervaringen is oorspronkelijk geschreven in het Nederlands en vervolgens door een native speaker vertaald. Het zijn dus geen woordelijke citaten van de sprekers. Bovendien is Engels niet een van mijn werktalen en zijn misinterpretaties van de lezingen niet te uit te sluiten. Wat ik in deze blog vertel is hoe ik de lezingen heb geïnterpreteerd, gecombineerd met mijn kijk op de dingen.
Recente Reacties