Vertalen is een tijdrovende job. Het is zeer arbeidsintensief en vergt soms het uiterste van je concentratie. Tot zover waren mijn toehoorders op het laatste netwerkevent mee met het verhaal. En precies daarom was ik dan ook niet verwonderd over hun vraag: “Maar hoeveel uur per dag ben je effectief bezig met vertalen?”

Een werkdag zoals iedereen

Een gevulde werkdag duurt bij mij 6 tot 8 uur. Het grootste deel daarvan ben ik uiteraard bezig met mijn effectieve job, vertalen. Maar ‘vertalen’ is meer dan alleen woorden en zinnen omzetten van bijvoorbeeld het Frans naar het Nederlands.

Een heel mooi voorbeeld is de technische handleiding die ik afgelopen maand heb vertaald. Volume: 2100 woorden, precies goed voor één werkdag zou je zeggen. En toch kreeg de klant pas drie dagen later zijn vertaling:

• Dag 1: voorbereiding: de handleiding werd, zoals meestal het geval is, aangeleverd in pdf-formaat. Dit pdf-bestand moet dan eerst worden geconverteerd en voorbereid voor vertaling in het vertaalprogramma. Dergelijk voorbereidend werk doe ik meestal ’s avonds, net voor ik mijn planning van de volgende dag maak.
• Dag 2: de uiteindelijke vertaling inclusief een eerste naleesronde en spellcheck, gevolgd door het doorsturen naar de revisor met eventuele opmerkingen/toelichtingen van bepaalde keuzes.
• Dag 3: verwerken van correcties van de revisor en de uit het vertaalprogramma geëxporteerde vertaling nog eens nalezen in het definitieve formaat + finale lay-outcheck en extra spellcheck.

Tijdens de meeste werkdagen lopen er verschillende vertaaljobs door elkaar en ben je niet louter en alleen bezig met één job. Maar meestal bestaat een dag idealiter uit één hoofdmoot effectief vertalen van een grote vertaalopdracht en daarnaast nog de genoemde nevenactiviteiten van andere jobs.

In sommige gevallen – als er een drukkerij bij betrokken is – ook nog eens een final proof. Zo ben ik momenteel bezig met de vertaling van een pittige technische catalogus waarmee ik eigenlijk rechtstreeks met de drukker communiceer, zodat de klant niet nodeloos overstelpt wordt met mails die hij toch alleen maar kan doorsturen.

Alleen voor vertaaljobs van vertaalbureaus loopt het licht anders: bij professionele bureaus krijg je een kant-en-klaar vertaalproject aangeleverd  dat je zo kan importeren in je vertaalsoftware. Bovendien ben jij bij projecten in onderaanneming slechts één schakel: het vertaalbureau moet dan de andere fasen(*) organiseren.

(*) Het theoretische verschil tussen freelancers en vertaalbureaus is dat freelancers niet verplicht zijn zo’n revisieronde te voorzien, vertaalbureaus wel. In de praktijk is het echter vaak omgekeerd, houd daar rekening mee als je een piccobello vertaling wilt, die je wilt laten publiceren! Vraag expliciet naar de revisie! Dat is de reden waarom de vertaling van de catalogus uiteindelijk bij mij is beland: het vertaalbureau had bewust nagelaten een revisie in te calculeren.

Het vertalen zelf

Het effectieve vertalen vergt inderdaad enorm veel concentratie en de ene job is de andere niet. Een eenvoudige tekst gaat vlotter dan een supertechnische: als je elk woord moet opzoeken, neemt je concentratie soms een loopje en is het nodig om even iets anders te doen.

Maar het is dan niet zo dat je je bij zo’n tekst kan permitteren om echt de boeken voor een paar uur dicht te laten.  Meestal doe ik dan als afwisseling dan kleinere minivertalingen of wat marketing- of administratiewerk tussendoor. Maar 6 tot 8 uur vertalen in de brede zin van het woord is voor mij een normale werkdag.

Grote teksten, kleine teksten: een wereld van verschil

Maar er is nog een andere factor die een invloed heeft op het werkschema: de lengte van de tekst. Een tekst van 60-100 pagina’s is dan misschien wel mooi meegenomen, maar bij dergelijke volumes ben je op een gegeven moment de tekst even zat en bereikt je concentratieniveau een dieptepunt. Met kleinere volumes – een ‘dagvolume’ zeg maar – heb je dat veel minder.

Echte miniteksten – van één pagina of minder – geven dan weer een ander probleem: je springt de hele dag van de hak op de tak, en bent behoorlijk veel tijd kwijt met opstarten, inwerken en opzoeken. Ook niet echt bevorderlijk voor je concentratie en je productiviteit.

 

Een goed gevulde werkdag van een zelfstandig vertaler beslaat 6-8 uur, net zoals werknemers. Maar  vertalen in de brede zin van het woord is veel meer dan alleen de hele dag woordjes omzetten van de ene in de andere taal.