Sommige vertaalbureaus pakken uit met vertaalgeheugens alsof het iets speciaals is, een USP zeg maar. Maar als vertaalgeheugens één ding niet zijn, dan is het dat wel. Vertaalgeheugens zijn iets wat gewoon bij professioneel vertaalwerk hoort. Maar daarvoor moet je wel weten wat het inhoudt en wat de beperkingen zijn. En daar gaat het bij de bureaus die dit als USP inzetten vaak mis…

Wat is een vertaalgeheugen?

Een vertaalgeheugen, in het vakjargon Translation Memory of TM, is in feite niets anders dan een opslagplaats van alles wat de vertaler al vertaald heeft, of in het geval van vertaalbureaus, wat het vertaalbureau voor die bepaalde klant van vertalingen allemaal heeft vergaard, over alle vertalers heen zeg maar. Het voordeel van zo’n geheugen is dat de vertaler de vertaling van een bepaalde zin of term opnieuw kan opvragen. En daar zit hem meteen ook een zeer kritiek punt wat vaak vergeten (of beter gezegd achterwege gelaten wordt)…

Een vertaalgeheugen is maar net zo veel waard als de vertaler die het vult…

Als de vertaling die de vertaler in het vertaalgeheugen invoert, niet correct is om welke reden dan ook (een typefout, grammatica- of zelfs interpretatiefout, of gebrekkige kennis van het vakgebied of de taal…), dan is het geheugen waardeloos. Dat verklaart ook waarom je als professionele vertaler meldt dat het vertaalgeheugen, dat je van het vertaalbureau krijgt, fouten bevat (of zelfs echte bagger is zoals ik bij een fabrikant van professionele kunstkleurpotloden elke keer opnieuw vaststel en meld). Helaas gebeurt er in vertaalbureaus maar weinig mee: ik heb nog maar één keer de vraag gekregen om het geheugen te corrigeren.

…En als de revisor die de laatste fouten eruithaalt.

De kwaliteit van een vertaalgeheugen hangt nauw samen met het belang van een revisieronde: als een tweede vertaler de vertaalde tekst nog eens doorneemt, dan is de kans op fouten  – dus ook in het vertaalgeheugen – minder groot. Een foutje is gauw over het hoofd gezien als vertaler, maar als je zinnen overneemt uit een vertaalgeheugen is dat risico nog groter, omdat je er vanuit gaat dat de kwaliteit goed zit.

De eigenlijke USP zit hem niet in het vertaalgeheugen maar in de constante kwaliteit van de professionele vertaler die het vult.

Dé USP voor freelancevertalers, niet voor vertaalbureaus

De reden waarom ik dit blogartikel drie jaar geleden schreef, is omdat ik een klant ben verloren omdat die in het verhaal van de vertaalgeheugens van vertaalbureaus trapte: het bureau beweert op z’n website dat het instaat voor het beheer van de TM’s en dat is de reden waarom hij aan hen de voorkeur geeft.

Uit mijn ervaring weet ik echter dat dit bureau weliswaar met professionele vertalers werkt, maar dat zij het principe ‘eerst maalt, eerst wint ‘ hanteren, waardoor het lang niet altijd gegarandeerd is dat een technische vertaler met ervaring in het vakgebied van deze klant de vertalingen voor hem verzorgt, met alle gevolgen vandien… Tot zover dus constante kwaliteit.

Eén vaste vertaler is meer waard dan een vertaalbureau dat met TM’s loopt te wapperen

Daarom hanteren wij bij EP Vertalingen altijd het principe dat elke klant zijn vaste vertalers en revisoren heeft. Elke vertaler houdt zelf zijn vertaalgeheugens bij per subklant, maar de uiteindelijke, gereviseerde versie is de enige die wij opslaan. Meldt u als klant nog een aantal correcties) omdat wij bijvoorbeeld niet de bedrijfsinterne terminologie hebben gebruikt, dan geven wij dit door aan de vaste vertaler en corrigeren wij het in ons geheugen (en slaan het op in een terminologiedatabank).

 Wij schreeuwen niet van de daken dat we met vertaalgeheugens werken, voor ons is dit niet meer dan vanzelfsprekend, net zoals meel dat is voor een bakker.

Wil je meer weten over de werking van vertaalgeheugens, terminologiedatabases en professionele vertaalgeheugens , lees dan het artikel ‘Hoe werkt een professionele vertaler in de praktijk?’