Starten als zelfstandig vertaler: werken voor eindklanten (4)

Wil je starten als zelfstandig vertaler en jezelf meteen verzekeren van een lange en mooie toekomst als zelfstandig vertaler? Focus je dan op eindklanten.

Eindklanten zijn in tegenstelling tot vertaalbureaus niet zo makkelijk te vinden. Tuurlijk, er zijn bedrijven genoeg, maar zijn het ook jouw klanten? Is het jouw doelgroep? Het definiëren van je doelgroep zal je zoektocht naar eindklanten een heel pak vereenvoudigen, maar dat bepalen kost tijd.

Dit is een greep uit de vragen die je jezelf moet stellen. Klinkt misschien heel moeilijk – en ja, eenvoudig is het niet – maar als je je hart volgt, dan kom je er. Klinkt dit zweverig? Kan zijn, maar het is een waarheid als een koe. Alleen als je gepassioneerd bent door wat je doet, zal je dat ook op je klanten kunnen overbrengen. En dat, dat is de sleutel voor een succes als freelancevertaler.

Ben je geïnteresseerd in de juridische wereld? Dan weet je al meteen waar je je op moet richten: advocatenkantoren, rechtbanken,… Maar merk je dat er nog heel veel concullega’s zijn die in dezelfde vijver vissen? Ga je dan verder specialiseren. Zo ken ik iemand die gespecialiseerd is in erfrecht en familierecht. En  zelfs als je merkt dat er maar weinig vertalers zijn met jouw talencombinatie, kan je je specialiseren als je een bijzondere passie hebt voor een bepaalde tak op voorwaarde dat er ook werk in is.

Maar het kan net zo goed zijn dat je je met een exotischere talencombinatie net zo ruim mogelijk oriënteert. Bepaal dan wel minstens hoofdspecialisatie, bijv. juridisch en beëdigd, of financieel,…Zeggen dat je alles kan klinkt niet erg geloofwaardig…

Weet je nog helemaal niet wat je ligt of heb je niet meteen een specialisatie die eruitspringt? Begin dan ruim en zie wat het brengt. Toen ik afstudeerde – ik ben gedelibereerd voor technische vertalingen Duits-Nederlands – had ik nooit kunnen denken dat ik een vertaalbureau zou runnen dat gespecialiseerd is in technische vertalingen. En toch ben ik erin gerold door mijn jobs als inhousevertaler in technisch georiënteerde bedrijven. Ik merkte dat ik er aanleg voor had, dat ik graag sec maar vooral superduidelijk vertaal.

Die interesse in techniek weerspiegelt zich trouwens ook in mijn kennis rond CAT-tools. Ik vind dat je nooit voldoende kunt weten over de mogelijkheden van je CAT-tool. Ongeacht of je nu voor eindklanten of in onderaanneming werkt, een CAT-tool is zijn geld meer dan waard. Ben je niet overtuigd of weet je er te weinig van? Ik kan je in mijn coaching vertellen wat jij nodig hebt en hoe je je daarin kan verdiepen.

Als je besluit om meteen alleen voor eindklanten te gaan, raad ik je aan om eerst nog even thuis te blijven wonen en/of te starten in bijberoep. Zo heb je rustig de tijd om je klantengroep op te bouwen zonder de stress of je wel voldoende verdient om rond te komen. Vanuit die positie ben je ook niet gedwongen om elk aanbod van vertaalbureaus af te wegen. Je kan heel selectief je klanten, eindklanten en vertaalbureaus, kiezen.

Werken voor eindklanten betekent echter wel dat je extra verantwoordelijkheden hebt. Terwijl jij in onderaanneming, als je werkt voor vertaalbureaus, slechts een schakel in het geheel bent, ben jij bij eindklanten degene die het proces van A tot Z beheert. Dat betekent naast de klanten attent maken op jouw diensten:

Daarnaast zijn er ook nog een heleboel taken die je als onderaannemer niet hebt, maar wel nodig zijn als je met directe klanten wil werken: marketing, netwerken, sociale media,…

Dit is een hele boterham, maar ik kan je uit ervaring vertellen dat het enorm veel voldoening geeft om direct voor klanten te werken. Bovendien maken al deze taken je werkdag heel gevarieerd. Ze zorgen ervoor dat je niet de hele dag met je neus boven de woorden blijft hangen en houden je scherp.

En geloof me, even iets anders kunnen doen is mooi meegenomen als je met een lastige vertaalklus te maken hebt…

(*) Je zal merken dat veel eindklanten weinig tot geen benul hebben van wat er bij vertalen komt kijken. Elk vertaalproject vergt een andere aanpak: een websitevertaling in Excel is iets helemaal anders dan een handleiding of een pdf-bestand vertalen.

(**) Zelfs als je besluit om je boekhouding volledig uit te besteden aan een boekhouder, is het aan jou als ondernemer om je cijfers op te volgen: verdien ik voldoende, welke klanten zijn rendabel, welke niet, welke investeringen zijn nodig en op welke termijn zijn die haalbaar…

Nieuwe klanten vinden vraagt veel geduld en doorzetting: je moet hen aanschrijven en triggeren. Corinne McKay gaf in haar webinar Fearless Direct Client Marketing aan dat je na ongeveer 25 uur werken of circa 100 warme e-mails of 10 pitches één nieuwe klant/opdracht mag verwachten. Mijn laatste acquisitieronde bevestigt dit: circa 200 mails en aanzienlijk meer dan 20 uur werk leverden mij twee nieuwe, veelbelovende klanten op en meerdere reacties dat ze mijn gegevens gingen bijhouden voor de toekomst.

Een goede Linkedin-pagina kan zeker ook helpen, net als een website, maar met dat laatste zou ik nog even wachten tot je echt weet waar je heen wilt met je zaak.

Nieuwe klanten vinden is ook iets wat je continu moet blijven doen. Zelfs al denk je dat je voldoende werk/klanten hebt, blijf nieuwe klanten aanschrijven, want het zou zomaar eens kunnen dat jouw klant ineens een andere weg inslaat en jou niet meer nodig heeft. Of jdat ouw contactpersoon gaat met pensioen of neemt ontslag, zoals bij twee van mijn vaste klanten tegelijkertijd het geval was… In de AI in Translation Summit bevestigde Corinne nogmaals wat ik dacht: als je een werkdag hebt van 8 uur maar je hebt maar voor 2 uur werk, dan zijn die andere zes uur om klanten te zoeken.

Je moet echt heel goed beseffen dat geen enkele klantenrelatie eeuwig is. Er kan binnen het bedrijf zoveel veranderen, waar jij geen vat op hebt. Ik heb het zelf aan den lijve ondervonden en ik kan je verzekeren dat het geen pretje is als twee van je grootste klanten ervantussen vallen en twee andere even geen vertaalwerk hebben wegens een sputterende economie of een andere reden.

Naar mijn gevoel is het noodzakelijk dat je je sowieso op eindklanten richt. Terwijl je vroeger nog kon leven van werken voor vertaalbureaus, is dat nu steeds minder het geval…Ik volg Corinne McKay volledig in haar standpunt dat middelmatige vertalers die nu lekker comfortabel werken voor middelmatige vertaalbureaus, gedwongen zullen worden een extra job te zoeken of een compleet ander pad in te slaan.

Toen ik in 2005 startte, begon ik voor € 0,08/woord voor vertaalbureaus te werken. Vrij snel werd dat € 0,09. Dat tarief heb ik jarenlang aangehouden tot ik stapsgewijs ben overgestapt op € 0,10. Nieuwe vertaalbureaus kregen standaard mijn nieuwe prijs, bij oude bureaus probeerde ik stelselmatig de verhoging erdoor te krijgen, het laatste bureau in 2015. Consequentie: sinds ik ben opgetrokken tot € 0,10, ben ik heel veel bureaus verloren als klant.

Veel Belgische en buitenlandse bureaus zijn nog altijd niet bereid om meer dan € 0.09 te betalen voor vertaalwerk, zelfs niet voor ervaren en/of gespecialiseerde vertalers. Sinds een aantal jaar werk ik voor € 0,11 à € 0,13 voor een handvol vertaalbureaus, hoger gaan zou inhouden dat ik de deur definitief achter me dichttrek.

Gezien de prijsstijgingen waarmee we allemaal geconfronteerd worden, is het niet meer dan logisch dat jij, net zoals alle andere ondernemers, je prijzen verhoogt, dat je minstens € 0,11 zou krijgen. Wees maar zeker dat het merendeel van de vertaalbureaus hun verkoopprijs heeft opgetrokken, maar jou een acceptabel tarief geven, ho maar! En er zijn er zelfs die de omgekeerde beweging proberen te maken…

De enige manier om toch je boterham te blijven verdienen met werk in onderaanneming (let op: ik veroordeel je niet als je alleen voor vertaalbureaus werkt, dat is ieder zijn keuze, je zal er vast wel je redenen voor hebben), is om sneller te gaan werken, meer woorden per uur te draaien, zonder je work-lifebalance in gevaar te brengen. Meer daarover lees je in mijn blog: Vertaalsnelheid, wat is haalbaar en wat is een goed gemiddelde?

Om deze reeks rond starten als zelfstandig vertaler af te sluiten, wil ik nog even dit benadrukken…