Hoe herken ik een goede vertaler?

Net zoals in alle branches heb je vertaalbureaus en dus ook vertalers in alle maten en gewichten. Wanneer ik verderwerk op bestaande vertalingen – dat wil zeggen wanneer ik nieuwe stukken in een reeds bestaande vertaalde tekst moet aanvullen – dan stel ik helaas soms vast dat er vertalers zijn die de naam niet waardig zijn. Maar hoe herken jij nu de goede van de slechte vertalers? 

“Highly qualified translators?” Maak dat de kat wijs!

Nog niet zo lang geleden moest ik een herwerking doen van een bestaande vertaling voor een ISO-gecertificeerd Duits vertaalbureau dat op zijn website ook in grote letters schrijft ‘Highly qualified translations and proofreaders‘: hun klant had nieuwe functies op een bestaande installatie toegevoegd en dat stuk moest dus ook worden toegevoegd en vertaald in de reeds bestaande vertaalde handleiding.

Oorspronkelijk gaf het vertaalbureau mij de opdracht om niet naar de reeds voorvertaalde tekst te kijken, maar de kwaliteit was mij toch iets te gortig… Daarom bracht ik het vertaalbureau hiervan op de hoogte en gaf een aantal zeer duidelijke voorbeelden. Ik stelde voor om ook de rest ook na te lezen, zodat de klant een professionele vertaling kreeg in plaats van een samenraapsel van rommel en kwaliteitswerk.

Maar het bureau besloot daar niet op in te gaan, want dit kostte hun geld (en dan moeten ze met de billen bloot bij de klant). Resultaat:  de klant kreeg een halfbakken vertaling.

Mij liet het met gemengde gevoelens achter, want mijn vertaling was slechts een fractie van het geheel dat absoluut niet professioneel oogde. En dat bij een bureau waarvan ik toch wel had verwacht – en de klant al helemaal – dat het stond voor professionaliteit…

Het grote gevaar schuilt hem in vertalingen naar talen die u zelf niet machtig bent. 

Als u zelf geen grondige kennis hebt van de vreemde taal, dan weet u dus ook niet wat de kwaliteit is van de vertaling. Het kan zijn dat u geluk hebt, maar ook dat u door de mazen van het net glipt en gevrijwaard blijft van de mogelijke gevaren, maar voor hetzelfde geld riskeert u aansprakelijk gesteld te worden voor vertaalfouten.

Zo heb ik onlangs een handleiding vertaald voor een Duits bedrijf waarvan de interne vertaler met pensioen ging. De kwaliteit van zijn vertaalwerk was ronduit belabberd te noemen:

• terminologie werd door elkaar gehusseld;
• de vertaling was doorspekt met volledig onbestaande woorden in het Nederlands;
• sommige zinnen waren zo letterlijk vertaald dat je gewoon door de bomen het bos niet meer zag.

Dit is voor mij een zeer duidelijk voorbeeld van een bedrijf dat geen weet heeft van de kwaliteit van hun vertalingen. Ik denk dat het bedrijf zich zeer gelukkig mag prijzen dat ze hierdoor geen claims hebben gekregen, want voor de operatoren die met de machine moesten werken, was het soms echt absoluut onduidelijk wat er gemeend werd en het risico op ongevallen door foutieve vertalingen was voor mij bijzonder reëel. 

Het was zelfs zo erg dat ik van de bestaande vertalingen amper iets kon gebruiken voor de productie van een professionele vertaling die voldoet aan mijn kwaliteitswaarden.

Een revisieronde door een professionele vertaler

Hadden het vertaalbureau en de eindklant uit bovenstaande voorbeelden hun vertaalwerk laten nalezen door een tweede native vertaler – het vertaalbureau is hier zelfs verplicht doe gezien hun ISO-certificering en eigenlijk beweren ze in grote letters op hun website zelfs dat ze het doen – dan had een professionele vertaler-revisor dit ongetwijfeld vastgesteld, gemeld en gecorrigeerd (lees ook mijn blog: Reviseren: een vak apart en Vertaalbureau met ISO-certificaat: een meerwaarde of niet?).

Bij EP Vertalingen worden alle vertalingen voor eindklanten vertaald én nog eens extra nagelezen door een tweede vertaler (bij werk in onderaanneming voor vertaalbureaus is dat hun taak).

Nota: Ondertussen heb ik de knoop doorgehakt en werk ik niet meer voor dit vertaalbureau omdat ik geen zin heb om mee te helpen aan bedrog van de klanten.  Dit voorbeeld haal ik trouwens ook altijd aan in mijn gastcolleges Reviseren in de praktijk.

Mijn advies om te weten wat voor vlees u in de kuip hebt?

Vraag een kleine testvertaling en laat die door een native speaker nalezen. Zo weet u van een onpartijdige partij of de kwaliteit is zoals het hoort én of de stijl goed zit. Want ook dat kan wel eens een puntje van kritiek zijn.