“Als ik zelfstandig vertaler word, ga ik dan wel werk vinden?” Dat is een vraag die heel vaak in mijn mailbox belandt. Mijn antwoord is “Ja, maar het wordt je niet in de schoot geworpen.” En veel hangt ook af van je talencombinaties en je specialisaties.

Acquisitie: de makkelijke weg

De makkelijkste weg is om een carrière als zelfstandig vertaler op te bouwen, is starten in bijberoep en zorgvuldig je klanten uitzoeken. Op die manier hoef je je over het financiële luik geen zorgen te maken. Ook als je besluit dat je eerst de vertaalwereld wilt verkennen, omdat je bijvoorbeeld nog niet goed weet welke teksten jou wel en niet liggen, dan is werken voor onderaannemers, d.w.z. voor vertaalbureaus, de beste manier.

Opgelet: kies wel bureaus die er faire tarieven op nahouden – en die zijn er zeker –  en als het even kan ook van feedback voorzien. Dat laatste is helaas een zeldzaamheid. Een alternatief is werken voor collega’s. Van hen krijg je namelijk vaak wel feedback. Bij vertaalbureaus ga je er vaak om moeten vragen en lang niet alle vertaalbureaus lassen een revisieronde in.

Start je net als zelfstandig vertaler en wil je je specialiseren in technische vertalingen vanuit het Frans of het Duits naar het Nederlands, dan is mijn coachingsformule ideaal. Bij mij krijg je uitgebreide feedback en ik vertel je ook of dit soort teksten je ligt of niet. Dat getuigen verschillende collega’s in hun testimonial.

Acquisitie: de moeilijke weg

Als je start als vertaler in bijberoep (bijvoorbeeld als zij-instromer), heb je nog een andere optie: je kan je focussen op eindklanten binnen jouw specialisatie(s). Bij eindklanten heb je het voordeel dat jij zelf alle touwtjes in handen hebt. Het nadeel is dat je actief aan marketing moet doen. Je moet je potentiële klanten zien te bereiken. Dat vergt tijd, veel tijd. Maar de mentale beloning – en verloning – is er ook naar: de genoegdoening is veel groter omdat jij het eindproduct aflevert en je hebt veel minder eindklanten nodig om hetzelfde te verdienen als wanneer je alleen voor vertaalbureaus zou werken.

Persoonlijk zou ik echt niet meer zonder mijn eindklanten willen, al werk ik ook nog wel voor een handvol leuke, professioneel vertaalbureaus in binnen- en buitenland.

Investeer in een CAT-tool

Een CAT-tool is een vertaalprogramma dat je in heel veel zaken helpt. Het zal niet voor jou de vertalingen maken (tenzij je het combineert met de DeepL-plugin of andere MT-plugins), maar:

• Het helpt je bij de kwaliteitscontrole.
• Je kan bestandstypes vertalen die je zonder zou moeten weigeren (Indesign, XML, CSV-bestand met html-codes …)
• Je kan terugvallen op (Europese) terminologielijsten en zelf lijsten aanleggen.

De twee belangrijkste zijn MemoQ en SDL Trados. Deze worden ook binnen vertaalbureaus het vaakst gebruikt, en wat mooi meegenomen is: ze zijn compatibel met elkaar.

Op Proz.com zijn er regelmatig groepsaankopen met heel aantrekkelijke kortingen. Beide programma’s bieden 1 maand free trial aan. Je kan ook via mijn coaching een introductie via Zoom op maat krijgen: een vergelijking tussen beide programma’s met de voor- en nadelen of een uitdieping van één van beide als je al een keuze gemaakt hebt of al een van beide hebt aangekocht.

Bezint eer ge begint

Misschien is dit nog wel de belangrijkste tip: bereid jezelf goed voor. Het is geen hobby, het wordt je beroep, je inkomstenbron. Spring hier niet te makkelijk mee om:

• Hoeveel moet je per uur verdienen om uit de kosten te komen? Er zijn berekeningsformules om dit te berekenen. In mijn coachingsformule kan ik jou hierbij op weg helpen. Als je wilt, breng ik je zelfs in contact met iemand die dit voor startende ondernemers helpt uit te rekenen. Let wel op: dit kost je wel wat, maar het verdient zich dubbel en dik terug als je weet onder welk bedrag je echt niet onder mag gaan om het hoofd boven water te houden.
• Hoeveel woorden vertaal je gemiddeld per uur/per dag? Ben je bereid om lange werkdagen te kloppen in de eerste jaren en je weekends op te offeren? In mijn blog Vertaalsnelheid: wat is haalbaar en wat is een goed gemiddelde? geef ik hierover tips om je productiviteit in te schatten en zelfs te verhogen.
• Waar wil je staan over 1-5-10 jaar? Hoeveel klanten wil je tegen dan hebben?
• Waar wil je op termijn in investeren? Hoeveel geld heb je daarvoor nodig? Wat levert jou dat op? Dat kan gaan van opleidingen, visitekaartjes, website,…
• Ben je bereid om vele uren alleen achter je computer te zitten, zonder bij wijze van spreken collega’s aan de koffieautomaat? Indien neen, kijk dan misschien eens naar een open office in jouw buurt, maar calculeer de kostprijs daarvan in in je kostprijs per uur.

Werkzekerheid: luister niet naar de vooroordelen maar volg je eigen pad

Als je volhardt, je onderneming ernstig neemt en je focust je op de juiste klanten (of vertaalbureaus), is je een glansrijke toekomst weggelegd. Laat je dus zeker niet wijsmaken dat een toekomst als zelfstandige onzeker is, maar het wordt een pad met vallen en opstaan, maar dat is ook de enige manier om te groeien, om je eigen pad uit te stippelen en jouw bedrijf en jouw waarden te ontdekken. Ik hoorde van een collega: zelfstandige zijn is een pad van vallen en opstaan maar ook van opstaan en weer vallen. Dat symboliseert heel mooi:

“Zelfstandige zijn is vallen en opstaan maar ook opstaan en weer vallen”.

Uiteraard zullen er kalme momenten zijn – die zijn er ook bij mij ook nog steeds – maar als je die momenten juist benut (om even op adem te komen, na te denken over je zaak en je toekomstplannen, nieuwe klanten aan te trekken, vertaalbureaus even te laten weten dat je beschikbaar bent,…) zal het tij uiteindelijk wel keren.

Als je bedenkt dat zelfs een pandemie geen invloed had op mijn omzet, dan ben je misschien als zelfstandige zelfs wel beter af dan in vast dienstverband, dus luister zeker niet naar de vooroordelen dat je er niet moet aan beginnen, dat je je in je ongeluk stort… Jij hebt alle touwtjes in handen! En vergeet niet, ik ben er voor jou!