Starten als zelfstandig vertaler: ga ik wel werk vinden? (2)

“Ga ik wel werk vinden als freelance vertaler nu AI steeds beter wordt?” Mijn antwoord: “Jazeker, maar je gaat aan de bak moeten.” En afhankelijk van je talencombinaties en je specialisaties gaat het veel geduld en overtuigingskracht vragen... 

De makkelijkste weg is om een carrière als freelance vertaler op te bouwen, is starten in bijberoep en zorgvuldig je vertaalbureaus (en op langere termijn eindklanten) uitzoeken. Op die manier hoef je je over het financiële luik geen zorgen te maken. Bovendien heeft deze piste het voordeel dat je nog kan aftasten welke teksten jou wel en niet liggen, zeker als je werkt in onderaanneming voor vertaalbureaus. Maar vergis je niet, de makkelijke weg betekent niet dat het makkelijk gaat worden, het betekent alleen dat je op veilig speelt.

Je moet op zoek naar vertaalbureaus die faire tarieven hanteren, en als het even kan ook feedback voorzien. Een alternatief is werken voor collega’s. Van hen krijg je namelijk vaak wel feedback. Bij vertaalbureaus ga je er vaak om moeten vragen en lang niet alle vertaalbureaus lassen een revisieronde in. Werken voor vertaalbureaus heeft het voordeel dat jij niet de eindverantwoordelijkheid hebt, maar dat kan je ook als nadeel ervaren: je hebt namelijk niet de controle over het eindproduct, je bent slechts een schakel in het geheel.

Start je net als zelfstandig vertaler en wil je je specialiseren in technische vertalingen vanuit het Frans of het Duits naar het Nederlands, dan is mijn coachingsformule ideaal. Bij mij krijg je uitgebreide feedback en ik vertel je ook of dit soort teksten je ligt of niet. Ik beantwoord ook alle vragen waar je tegenaanloopt. Zo hoef je zelf niet meer het warm water uit te vinden.

Als je start als freelancevertaler (bijv. als zij-instromer), heb je nog een andere optie en als echte ondernemer op zoek gaan naar eindklanten binnen jouw specialisatie(s). Bij eindklanten heb je het voordeel dat jij zelf alle touwtjes in handen hebt. Het nadeel is dat je actief aan marketing moet doen. Je moet je potentiële klanten zien te bereiken. Dat vergt tijd, veel tijd, vandaar dat starten in bijberoep aangewezen is (tenzij je een partner hebt die de grootste kostwinner is). Maar de mentale beloning – en verloning – is er ook naar: de genoegdoening is veel groter omdat jij het eindproduct aflevert en je hebt veel minder eindklanten nodig om hetzelfde te verdienen als wanneer je alleen voor vertaalbureaus zou werken.

Persoonlijk zou ik echt niet meer zonder mijn eindklanten willen, al werk ik ook nog wel voor een handvol leuke, professioneel vertaalbureaus in binnen- en buitenland.

Een CAT-tool is een vertaalprogramma dat je in heel veel zaken helpt. Het zal niet voor jou de vertalingen maken, maar wel helpen bij de kwaliteitscontrole. En het heeft nog twee grote voordelen:

De twee belangrijkste zijn MemoQ en SDL Trados. Deze worden ook binnen vertaalbureaus het vaakst gebruikt, en wat mooi meegenomen is: ze zijn compatibel met elkaar.

Op Proz.com zijn er regelmatig groepsaankopen met heel aantrekkelijke kortingen. Beide programma’s bieden 1 maand free trial aan. Je kan ook via mijn coaching een introductie via Zoom op maat krijgen: een vergelijking tussen beide programma’s met de voor- en nadelen of een uitdieping van een van beide als je al een keuze gemaakt hebt.

Misschien is dit nog wel de belangrijkste tip: bereid jezelf goed voor. Het is geen hobby, het wordt je beroep, je inkomstenbron. Spring hier niet te makkelijk mee om:

• Hoeveel moet je per uur verdienen om uit de kosten te komen? Er zijn berekeningsformules om dit te berekenen. In mijn coachingsformule kan ik jou hierbij op weg helpen. Als je wilt, breng ik je zelfs in contact met iemand die dit voor startende ondernemers helpt uit te rekenen. Let wel op: dit is niet gratis, maar het verdient zich dubbel en dik terug, als je weet wat jouw absolute drempel is.
• Hoeveel woorden vertaal je gemiddeld per uur/per dag? Ben je bereid om lange werkdagen te kloppen in de eerste jaren en je weekends op te offeren? In mijn blog Hoe lang duurt een vertaling? vertel ik hier meer over.
• Waar wil je staan over 1-5-10 jaar? Hoeveel klanten wil je tegen dan hebben? Blijf je het in bijberoep doen of wil je overstappen naar hoofdberoep, en zo ja tegen wanneer?
• Waar wil je op termijn in investeren? Hoeveel geld heb je daarvoor nodig? Wat levert jou dat op? Dat kan gaan van opleidingen, visitekaartjes, website,…
• Ben je bereid om vele uren alleen achter je computer te zitten, zonder bij wijze van spreken collega’s aan de koffieautomaat? Indien neen, kijk dan misschien eens naar een open office in jouw buurt, maar calculeer de kostprijs daarvan in in je kostprijs per uur.

Werkzekerheid: volg je eigen pad, niet dat van de AI-propagandamolen

Als je volhardt, je onderneming ernstig neemt en je focust je op de juiste klanten (of vertaalbureaus), is je een glansrijke toekomst weggelegd. Laat je dus zeker niet wijsmaken dat een toekomst als zelfstandig vertaler onzeker is. Klopt, het wordt een pad met vallen en opstaan, maar dat is ook de enige manier om te groeien, om je eigen pad uit te stippelen en jouw bedrijf en jouw waarden te ontdekken.

Een Nederlandse collega zei ooit het volgende:

Uiteraard zullen er altijd kalme momenten zijn – die zijn er ook bij mij ook nog steeds – maar als je die momenten juist benut (om even op adem te komen, na te denken over je zaak en je toekomstplannen, nieuwe klanten aan te trekken, vertaalbureaus even te laten weten dat je beschikbaar bent,…) zal het tij uiteindelijk wel keren. Wat zeker ook helpt, is echt vastleggen hoeveel tijd je per maand wil besteden aan acquisitie en welk resultaat je daarmee wilt bereiken. Ik ben persoonlijk heel grote fan van de strategie, maar vooral ook filosofie van Corinne McKay. Zij organiseert ook regelmatig webinars voor startende vertalers met héél waardevolle inzichten.

Ik wil je tot slot nog twee dingen meegeven: tijdens de coronapandemie beleefde ik mijn beste jaar ooit, maar later kende ik ook het compleet tegenovergestelde... 2023 was mijn slechtste jaar sinds 2017 (toen ik zowat net begon in hoofdberoep), ik besloot toen het roer helemaal om te gooien en alles op alles te zetten qua acquisitie: ik moest van mezelf elke maand in 2024 een nieuwe klant binnenhalen. Nooit had ik gedacht dat het me zou lukken - ik was echt al aan het nadenken over een bij-job- maar het is me met glans gelukt: van de 32 prijsoffertes zijn er 16 omgezet in een job. Dus laat je niet klein maken door de vooroordelen in je omgeving… Jij hebt alle touwtjes in handen! En vergeet niet, ik ben er voor jou!