De beroepskosten van een vertaler

Vertaalster Anouschka Schutte vertelde in haar blog ‘Jouw vertaler rekent het even voor je uit’ hoe haar financiële situatie eruitzag in 2019 in Nederland. Haar doel was aan te tonen waarom 6-8 cent per woord voor vertaling niet rendabel is. Dat was dus 2019.

Conclusie: als € 0,08 per woord in 2019 geen rendabel tarief was, dan begint een rendabel woordtarief nu  nu - na alle inflaties - bij € 0,10 à 0,12.

De situatie in België, en bij uitbreiding Duitsland, is niet heel verschillend. Uit de laatste ‘Honorarspiegel’, een studie van de BDÜ gebaseerd op een grootschalige enquête in 2022 over woordtarieven van vertalers en tolken, kwam een zeer verontrustende conclusie: "maar heel weinig vertalers in binnen- en buitenland verdienen genoeg om rendabel te zijn".

Minstens 18.000 euro beroepskosten

In de studie gaan ze uit van een absolute ondergrens van € 18.000 beroepskosten. Ze rekenen dan even door wat je minimaal per jaar moet verdienen om die kosten te dekken, jezelf een loon uit te keren plus alle belastingen te betalen. Daar kwamen zij voor Duitsland uit op minstens € 50.800 voor een Solo-Selbständige (eenmanszaak/zzp’er). Voor de situatie in België zal dat voor een zelfstandige zonder vennootschap in dezelfde richting liggen.

Voor vennootschappen zijn de kosten ietwat anders verdeeld: wat ik voorheen uitgaf aan persoonsbelasting in België, betaal ik nu voor: bedrijfsvoorheffing (4x jaar), dubbele boekhouding en softwarelicenties voor boekhoudpakketten

Maak de som

Heb jij die berekening al eens gemaakt? Neen? Neem dan je cijfers bij de hand en maak de rekensom. Val je in die verontrustende categorie? Meten is weten. En met wat je weet, kan je aan de slag.

Waarom vind ik deze situatie ‘verontrustend’? Omdat ‘net genoeg’ niet genoeg is. Je hebt een onderneming, je bent ondernemer en dan volstaat 'net genoeg' niet. 

In de meest letterlijke zin van het woord is een onderneming  een bedrijf dat gericht is op winst. Een onderneming is een duurzame organisatie die erop is gericht met behulp van arbeid en kapitaal deel te nemen aan het maatschappelijk productieproces met het oogmerk om winst te behalen.

Winst maken is investeren in jezelf en je zaak

Als ondernemer is het zaak om nooit stil te staan, om dromen te hebben en waar te maken, om altijd vooruit te gaan. Dat geldt ook voor zelfstandig vertalers. Als je net start als zelfstandig ondernemer-vertaler weet je nog niet wat de toekomst gaat brengen. Je staat helemaal aan het begin van je carrière. Weet jij veel.

Toch is het belangrijk om stil te staan bij waar je heen wilt:

• Wat wil ik doen? Alleen vertalen of ook tolken of lesgeven, of misschien nog iets compleet anders?
• Wat wil ik verdienen op termijn? Maak de hele rekensom, zodat je ook weet wat je per woord en per uur moet vragen om dit te bereiken én alle beroepskosten te betalen.
• Wat is mijn groeiplan? Hoeveel nieuwe klanten wil jij per jaar (of als je heel ambitieus bent per maand) binnenhalen en hoe ga je dat doen?
• Welke investeringen zou je op korte termijn willen doen? En op middellange termijn? Misschien personeel op termijn?

Om die dromen – dat doel dus – waar te maken, moet je winst maken dat je kan gebruiken om te investeren in je zaak en je persoonlijke ontwikkeling. Voor niets gaat de zon op.  Ik denk spontaan aan, facturatieprogramma, vertaalprogramma, vakliteratuur, woordenboeken, abonnementen,... En op latere termijn een professionele website.

Ups en downs: part of the business

Mijn plan is om elke maand minstens 1 nieuwe klant binnen te halen, te blijven investeren in bijscholing rond copywriting en SEO. Je plan hoeft dus zeker niet (alleen) om cijfers te draaien. Je hebt ze uiteraard wel nodig als vertrekpunt, maar als ik je één wijze les mag geven: je bent altijd afhankelijk van de economie. Je mag nog zo je best doen om nieuwe klanten werven, als bedrijven andere kosten voorrang geven en besparen op marketing en communicatie, zal jij dat zonder enige twijfel voelen in je omzet.

En daar heb je meteen een belangrijke reden waarom je winst moet draaien: om mindere periodes op te vangen. En vergeet ook het privéluik niet: als je wilt verbouwen, zal dat van je winst moeten komen. Maar ook als je een operatie moet ondergaan en drie maanden out bent, moet je dat minstens gedeeltelijk kunnen opvangen met je winst. Je krijgt in België weliswaar een ziekte-uitkering, maar dat volstaat nog niet eens om de vaste kosten te betalen. En dan heb je ook nog vrije tijd, vakantie, sport, cultuur, leuke hebbedingetjes. En ik heb weliswaar geen eigen auto, maar ik betaal wel me aan de auto van mijn man.

6.000 €

Nogmaals, ik kan en wil niemands rekening maken, maar ik hoop je wel even aan het denken te zetten, want zoveel niet-rendabele collega’s stemt mij niet gerust over de toekomst… Dat is ook de reden waarom ik hier een blog over wou schrijven….

Als ik concrete cijfers moet geven, zou ik zeggen:

• € 6.000 omzet per maand. Let op: dat ga je de eerste jaren niet – of toch niet elke maand – halen. Binnen vijf jaar is wel realistisch.
• Uit de Honorarspiegel 2022 van het BDÜ bleek dat € 65 per uur het absolute minimum is (sommige sprekers hadden het zelfs over € 70).
• Ik ben in 2005 gestart met € 0,08/woord, in 2015 gestegen tot 0,10 en sinds 2020 is dat gestegen tot € 0,12 maar dit heeft mij wel heel veel vertaalbureauklanten gekost. Uit de Duitse studie bleek gelukkig dat hogere woordtarieven bij bureaus wel degelijk nog mogelijk zijn, dus laat je niet meteen ontmoedigen als jouw specialisatie zich vooral aanbiedt bij vertaalbureaus. Toch zou ik iedereen aanbevelen om je te richten op eindklanten, want een helaas steeds groter worden groep vertaalbureaus - maar weinig bureaus gaan akkoord met een prijsstijging terwijl we daar allemaal recht op hebben - is niet bereid om je een correct tarief te betalen. Gevolg: jij houdt op het einde van rit steeds minder over.

Het belangrijkste is dat jij heel goed je rekening maakt en daar niet ondergaat. Doe je dat toch, dan zal je weliswaar brood op de plank krijgen, maar op lange termijn ga je elke cent bij elkaar moeten scharrelen, want het leven wordt steeds duurder.  

Ben je een beginnende vertaler en wil je de berekening eens vanuit het startpunt van de starter bekijken, ga dan naar de blog 'Hoeveel heb je nodig om te starten als vertaler?' van Lisa Artois.

Wil je graag hulp bij het bereiken van dat streefdoel? Schrijf je dan in op mijn coachingstraject #ikbenervoorjou. Dan help ik je dat streefdoel te halen. Wie weet zelfs op een kortere termijn dan 5 jaar!