Blogopmaak

Vertaalbureau met ISO-certificaat: een meerwaarde of niet?

Els Peleman • 19 november 2019

In de vertaalsector doen er twee ISO-normen de ronde: EN 15038 en EN ISO 17100:2015. En daarnaast is er uiteraard ook nog ISO 9001. De twee eerste normen houden eigenlijk in dat het vertaalbureau een revisiefase – dus een tweede vertaler die nog eens de vertaling met het origineel vergelijkt – moet organiseren.

Theorie versus praktijk

Translation , including a translator’s  check  of their own work.
Revision  by a reviser, who needs to be a person other than the translator. Such a revision is an obligatory part of the process. Revisers examine the translation output for any errors and other issues, and its suitability for purpose. This includes comparing source and target versions.

Dat is wat de ISO-norm voor vertalingen zegt. In theorie zou je er dus moeten vanuit kunnen gaan dat je bij een ISO-gecertificeerd vertaalbureau safe zit als je publicatiemateriaal drukklaar wilt laten vertalen. Helaas wijst de realiteit vaak anders uit…

In mijn gastcollege ‘ Reviseren in de praktijk geef ik altijd twee voorbeelden uit mijn eigen praktijk:

  • Een bepleisteringsfirma liet zijn catalogus vertalen door een ISO-gecertificeerd vertaalbureau, maar de tekst was overduidelijk niet nagelezen: de klant had er nog uren correctiewerk aan en ik had op het platform van het bureau gezien dat het puur om vertaling zonder revisie ging. Dit dus zonder medeweten van de klant.
  • Bij een ander ISO-gecertificeerd bureau moet de klant er expliciet om vragen . Alleen dan wordt aan de vertaler gevraagd om ook een externe revisie te voorzien (waarbij ik mij dan de vraag stel wat de meerwaarde is van het vertaalbureau maar dit even terzijde).

Mijn klanten

Deze twee voorbeelden zijn geen uitzondering. Elk jaar opnieuw stel ik mij de ethische vraag of ik nog wel voor dit soort bureaus wil blijven werken…. Stilaan word ik hierin steeds selectiever en wordt mijn klantenportfolio met directe klanten die ik waar voor hun geld kan en wil geven, groter. Wil je weten hoe mijn klantenportfolio is opgebouwd – en zien hoe trouw de klanten aan EP Vertalingen blijven, klik dan hier.

Als we dan nog even kijken naar de vertaalbureaus waarvoor ik nog in onderaanneming werk:

  • 14 lassen altijd een revisieronde in;
  • 3 bureaus doen het soms wel en soms niet;
  • 11 bureaus organiseren nooit een revisie;
  • van 15 bureaus weet ik niet of ze een revisie organiseren.

Van diegenen waarvan ik zeker weet dat er niets ongereviseerd buitengaat, heeft er slechts eentje een ISO-certificaat, met andere woorden:

Het ISO-certificaat zegt niets over de kwaliteit van het vertaalproces bij het vertaalbureau.

Meer zelfs, de meesten van diegenen die zeker een revisieronde inlassen, zijn zelf vertalen en weten hoe belangrijk een revisie is. Bij EP Vertalingen hoef je er bijvoorbeeld niet achter te vragen: bij ons gaat NIETS ongereviseerd buiten, tenzij je uitdrukkelijk aangeeft dat je het zelf gaat nalezen.

Soms werken we zelfs met ‘speciale’ tandems. Zo vertalen we voor een coachingsbedrijf in Amsterdam en daar schakelen we uiteraard een Nederlandse revisor in om het Vlaams uit de vertaling te halen. Zo ook voor een grote Belgische slagerijketen die ook in Frankrijk en Wallonië actief is.

!! Voor de vertalers die meelezen: let op bij het ondertekenen van overeenkomsten met vertaalbureaus! Er zijn er die (ondanks hun ISO-certificering) de gehele verantwoordelijkheid van de vertaling bij jou leggen, met soms torenhoge boetes als er toch nog een fout in jouw vertaling zou opduiken of als de klant niet tevreden zou zijn over de vertaling. Dit is hun verantwoordelijkheid, niet die van jou! 

Mijn advies voor als je absoluut met een vertaalbureau wilt werken: vraag uitdrukkelijk om een revisie en laat indien mogelijk ook de kwaliteit van de uiteindelijke vertaling controleren door een native speaker (een medewerker, klant of leverancier die deze taal als moedertaal heeft bijvoorbeeld). Waarom? Omdat papier – en e-mails en websites – heel geduldig zijn, ik heb zelf ook nog gewerkt in vertaalbureaus dus ik weet hoe het er daar aan toe kan gaan;…

Of kies gewoon voor een freelancevertaler: ik ken maar weinig freelancers die niet met een externe revisor werken, want ook al zijn wij in theorie hiertoe niet verplicht, wij doen het toch omdat wij geen teksten met fouten de wereld willen insturen.

Kwaliteit is voor ons, freelancevertalers, het allerbelangrijkste. Het is ons visitekaartje naar de buitenwereld. Kwalitatieve vertalingen afleveren, dat is onze passie.

Voor meer info over de ISO-norm ISO 17100:1995 verwijs ik u naar het Engelstalige artikel: 10 Questions about the New Translation Services Standard. Punt 5 gaat over de verschillende soorten revisie.

 

door Els Peleman 10 februari 2025
Jaarlijks geef ik via KTV Kennisnet een webinar, toegespitst op mijn ervaringen als vertaler-revisor. Dit webinar is een praktijkgerichte variant op mijn gastcollege over dit thema.  Dit is wat de deelnemers (50!) van vorige jaren ervan vonden: Voor mij was het leerzaam om te zien hoe iemand anders met reviseren omgaat. Ik heb gemerkt dat […]
door Els Peleman 5 februari 2025
Combien de temps faut-il pour traduire 10 pages ? Les clients ne savent pas combien de temps est nécessaire pour faire une traduction, et c’est logique. Dans cet article, je donne non seulement des conseils aux traducteurs pour travailler plus vite, mais surtout aussi des informations sur ce qui est réaliste ou non.
Teksten reviseren
door Els Peleman 30 januari 2025
Wil jij een onberispelijke vertaling? Een vertaling die klaar is voor druk of online publicatie? Lees hier wat je moet vragen aan je vertaalbureau.
Wie lange dauert die Übersetzung von 10 Seiten?
door Els Peleman 29 januari 2025
Wann ist meine Übersetzung fertig? Wie lange dauert die Übersetzung von 10 Seiten? Solche Fragen stellen sich Kunden und Kundinnen, und das ist absolut verständlich. In diesem Artikel teile ich Tipps und gebe vor allem wichtige Einblicke, was realistisch ist und was nicht.
DeepL en Google Translate kent iedereen, maar hoe goed zijn de betalende vertaalmachines en AI?
door Els Peleman 28 januari 2025
Vertaalmachines zoals DeepLPro en ChatGPT 4.0 en andere AI-tools worden steeds beter, maar hoe goed, hoe nuttig zijn ze nu echt? Zijn ze hun geld waard?
Ben jij onlangs als zelfstandig vertaler gestart en zit je met een heleboel vragen?
door Els Peleman 18 januari 2025
Heb ik nog een toekomst als ik start als zelfstandig vertaler? Of is het allemaal machinevertaling à la Google Translate? Waar vind ik klanten die wel nog goede vertaalkwaliteit willen? Moet ik een vertaalprogramma aankopen? Moet ik mij specialiseren? Wanneer heeft een beëdiging zin? Al deze vragen en nog veel meer zoek ik samen met jou uit.
Meer posts
Share by: