Je hoort de gekste verhalen over hoeveel woorden een vertalers per uur aankan, van 3000 tot zelfs 6000 woorden. Maar er zijn zoveel factoren die hierbij een rol spelen, dat je hier zeker geen vast cijfer op kan plakken.
De moeilijkheidsgraad en stijl van de tekst
Velen zeggen dat als ze vertalen binnen hun vakgebied, het als een sneltrein gaat omdat ze vertrouwd zijn met de terminologie. Daar is zeker iets van aan, alleen moet je specialisatie dan echt al heel restrictief zijn, een soort nichemarkt zeg maar.
Als technisch vertaler is mijn spectrum vertalingen zo breed dat ik dit zelf nooit als argument zal aanhalen voor een hoog vertaaltempo: ik heb ooit een berekeningsnota rond windbelasting voor een houten constructie vertaald waar ik zelfs de 2000 woorden per dag niet haalde. En zelfs binnen mijn belangrijkste specialisatie – brandveiligheid – varieert het zeer erg om een andere reden: de schrijfstijl van de auteur. De ene auteur schrijft straight forward, de andere zodanig wollig Frans dat je elke zin drie keer moet lezen vooraleer je kan beginnen interpreteren en dan pas vertalen.
En het kan nog erger: wat als de auteur van de oorspronkelijke tekst geen enkele samenhang in zijn tekst heeft gestoken? Dan moet je naast vertalen ook herschrijven en dat gaat allesbehalve vlot. Denk zelf maar aan een oersaai boek dat je moet zien uit te lezen.
Het volume van het vertaalproject
Ook de grootte van het vertaalproject speelt een rol vind ik. Als ik een hele dag alleen maar kleine vertalingen van 1 à 2 pagina’s vertaal, dan haal ik lang niet zo’n hoog tempo als wanneer ik een ‘behapbaar’ project van 2500 woorden op de plank heb.
En ook een groot project van meerdere dagen of weken werk haalt bij mij het tempo naar beneden. Enerzijds zorgt zo’n groot project er wel voor dat je op dreef komt omdat je vertrouwd raakt met de terminologie, maar anderzijds creëert het bij mij op een bepaald moment ook een gevoel van sleur, met de nodige concentratieproblemen tot gevolg.
Het hangt er dus ook vanaf wat voor soort volume jou het meeste ligt. Als jij ervan houdt meerdere maanden aan bijvoorbeeld een boekvertaling te werken, dan ben je dit gewoon en zal je hier waarschijnlijk geen last van hebben. Maar als je alleen maar kleine gerechtelijke proces-verbalen van 1 à 2 pagina’s voor je kiezen krijgt, dan valt het je waarschijnlijk nog zwaarder dan mij.
Hulpmiddelen die je productiviteit verhogen
De moeilijkheidsgraad en stijl halen je productiviteit naar beneden, maar gelukkig zijn er hulpmiddelen om die weer op te krikken:
CAT-tools
Het helpt enorm als je gebruik maakt van een CAT-tool waarvan je de functionaliteiten al onder de knie hebt. Als je nog maar pas begint met zo’n vertaalprogramma, kost het tijd om aan deze manier van vertalen te wennen.
CAT-tools zorgen dat je meer kunt vertalen op een dag.
- Je hebt de sneltoetsen nog niet onder de knie – geloof me, het scheelt heel veel tijd als je niet steeds met de hand naar de muis moet;
- Je weet nog niet de helft van wat er mogelijk is met je CAT- tool: ik heb zelf nog niet zo lang geleden de Muse-functie in memoQ ontdekt dankzij een collega die mij de tip gaf in een Facebookgroep voor vertalers (lees voor meer tips rond de kanalen waar ik mijn info haal: De kracht van de zelfstandig vertaler: kennis delen en samenwerking).
AutoSuggestDictionary en MT-plugins
Als je werkt met Trados, geeft AutoSuggestDictionary gecombineerd met Trados NMT 2.0 je vertaaltempo een echte boost. NMT 2.0 is niet alleen gratis in tegenstelling tot DeepLPro, het is ook aanzienlijk beter. Trados beweert dat je 20% meer kan vertalen op dezelfde tijd. Of dat zo is durf ik nog niet te beweren maar dat het je typwerk scheelt is zeker.
Er zijn alleen twee beperkingen:
- NMT 2.0 is niet voor alle talencombinaties beschikbaar
- en niet voor alle teksten nuttig.
Meer daarover volgt in een andere blog, zodra ik voldoende heb kunnen experimenteren.
DeepLPro
Als NMT 2.0 niet voor jouw talencombinatie is, dan is er altijd nog DeepLPro (ik laat hier even buiten beschouwing dat ik mijn twijfels heb over de geloofwaardigheid van DeepLPro inzake vertrouwelijkheid, het is aan jou om te beslissen of je het kan toepassen voor jouw klant of niet).
In memoq werkt DeepLPro vind ik persoonlijk veel meer zoals ik machinevertaling interpreteer, in Trados is het overduidelijk opgezet als een hulpmiddel. Maar in beide CAT-tools kan het naargelang je tekst en je talencombinaties je vertaalsnelheid verhogen. Let op: ik zeg duidelijk “kan”. Het is net zo goed mogelijk dat het averechts werkt omdat je veel meer correctiewerk hebt bij het nalezen.
Dragon Naturally Speaking: spreken gaat sneller dan typen
Dragon Naturally Speaking, onder vertalers ook Draakje genoemd, is misschien wel de grootste ‘snelheidsduivel’. Dragon kan je in combinatie met memoQ een tijdwinst van meer dan 50% opleveren als het om een doorlopende tekst zonder al te veel opmaakcodes gaat.
In Trados geldt hetzelfde, ook al voelt het door de omslachtige manier van corrigeren niet zo aan (voor meer hierover, zie Dragon Naturally Speaking en CAT-tools). Maar ook gewoon in Word werkt Draakje pijlsnel: ik heb deze blog in Word gedicteerd in … minuten. Probeer maar eens zo snel te typen.
Deels voorvertaalde zinnen en machinevertalingen
Soms krijg je van vertaalbureaus een voorvertaald bestand. Fuzzies heet dat in het vakjargon. Soms hebben ze het door DeepLPro of een andere MT gejaagd.
Het eerste kan je tijd schelen, maar je wordt er minder voor betaald dus weg is het voordeel; het tweede is al helemaal geen tijdswinst, want nu moet je ofwel alles wissen ofwel alles zitten corrigeren en vaak word je ook nog minder betaald.
Je concentratievermogen en mentale en fysieke gesteldheid
De ene dag is de andere niet. Een verkoudheid of griep kan je concentratievermogen verminderen, maar zelfs als ik tiptop ben, kan ik geen dagen aan een stuk 3000 woorden of meer vertalen. Eén dag van 4000 woorden – of zelfs 5000 met Dragon – lukt soms, maar meestal voel ik de dag nadien de weerslag.
Tegen een hoog tempo vertalen vergt ondanks alle hulpmiddelen veel van je concentratie en je brein.
Tenslotte ben jij nog altijd diegene die het denkwerk moet doen, die de vertaling uit zijn hoed toveren.
Randwerk: er is meer dan alleen vertalen
Sommige vertalers beweren dat ze gemakkelijk 5000-6000 woorden op een dag vertalen, maar ik vraag me eerlijk gezegd af wanneer die hun mails beantwoorden. Pomodoro zou in dat geval een handig hulpmiddel kunnen zijn heb ik gehoord, maar ik gebruik het zelf (nog) niet.
Prijsoffertes en andere mails in je mailbox vereisen toch vaak een relatief snelle reactie én ze gaan ook ten koste van je concentratie. Ik voel dat ik na een rondje mails beantwoorden altijd weer even op gang moet komen.
Bovendien valt er ook regelmatig iets onverwachts in de bus dat je hele schema – en bij mij ook het concentratievermogen – in de war gooit:
- een spoedvertaling,
- een klant of een collega die je ergens mee moet helpen,
- een ingewikkelde prijsofferte.
Hoeveel uren telt je dag?
Wat uiteraard ook meetelt is wat jij definieert als werkdag. Sommige collega’s werken tot in de late uurtjes, anderen stoppen zoals ik op ‘relatief’ normale kantooruren. Ik werk van acht tot half vijf met een middagpauze van circa 1 uur.
Ook hier hangt heel veel af van het uithoudingsvermogen van je concentratie. Als jij er geen moeite mee hebt om ‘s avonds nog door te werken, dan haal je er inderdaad meer woorden op een dag. Daarom geeft het aantal woorden op een dag vaak een vertekend beeld. Het is eigenlijk beter om te spreken over een aantal woorden per uur.
Woorden per uur
Bij mij schommelt dat tussen 300-500 woorden. Als je er rekening mee houdt dat ik maximaal zeven uur per dag echt vertaal, dan komt dat neer op respectievelijk 2100-3500 woorden.
Conclusie:
Het gebeurt mij maar heel zelden dat ik 5000 woorden haal om alle redenen die ik hierboven aankaart. Ik hanteer eigenlijk 2500 woorden als target bij grote projecten. Haal ik 3000 woorden of meer, dan is dat mooi meegenomen voor de volgende dag, maar het gebeurt net zo goed dat ik mijn target niet haal. Dan weet ik dat ik ofwel langer moet doorwerken die dag ofwel de volgende dag een tandje moet bijsteken.
Bedenking:
Met een hogere productiviteit – d.w.z. meer woorden op een dag binnen dezelfde tijd – kan je twee kanten op:
- ofwel stop je lekker vroeger én verdien je meer per uur
- ofwel neem je meer opdrachten aan en verdien je nog meer.
Beide opties zijn even goed. Ik kies persoonlijk voor meer vrije tijd.
Als je deze bedenking even op je hebt laten inwerken en aan het wegdromen bent van wat je, net zoals ik, allemaal zou kunnen doen met die extra vrije tijd – of het extra geld als je kiest voor optie2 – zou jij dan overwegen om je woordprijs à rato te verlagen, zoals sommige vertaalbureaus eisen, met het risico dat je bij tegenslag in de min gaat?
Ik hoop van niet.
Recente Reacties