Reviseren is meer dan een vertaling nalezen

Wil jij als klant een onberispelijke vertaling? Een vertaling die klaar is voor druk of online publicatie? Vraag dan uitdrukkelijk of er een revisie is inbegrepen.

Normaal gezien zou je van een ISO-gecertificeerd vertaalbureau mogen verwachten dat zij standaard een revisie voorzien. Daartoe zijn ze volgens de ISO-norm zelfs toe verplicht verplicht. In de praktijk weet ik echter dat papier geduldig is. Daarom mijn advies: vraag ernaar!

Besparen op kwaliteit kost je klanten

 
Jouw vertaalde nieuwsbrief, catalogus of website zijn je visitekaartje. Uit het onderzoek 'Maakt of kraakt taal een kmo?' van de Artevelde Hogeschool in 2020 is gebleken dat taalfouten op websites – hoe minuscuul ook – je potentiële klanten kosten. Een slecht vertaalde catalogus wordt door niemand gelezen, dus het geld dat je hebt geïnvesteerd in een mooie catalogus – ontwerp, schrijfwerk, vertaling, drukwerk, verspreiding – gaat zich nooit terugverdienen.

Vertaalde teksten nalezen is een vak apart

Wie denkt dat het nalezen en corrigeren van vertaalde teksten een makkie is: vergeet het maar! Niet alleen moet de revisor beide talen – bron- en doeltaal – net zo goed onder de knie hebben als de vertaler, hij/zij moet haarfijn aanvoelen wat er in het origineel bedoeld wordt, om meteen de vinger te kunnen leggen op wat de vertaler over het hoofd heeft gezien.

Waar de vertaler in de tekst ‘kruipt’, voert de revisor een soort van vergelijkende lezing door.  Een revisor is de persoon die de puntjes op de i zet, die de tekst perfect maakt. Na de revisie mag de klant geen ernstige fouten meer in de tekst ontdekken, dus zeker geen twee grammaticafouten (waargebeurd!). Een revisor voert ook een reeks kwaliteitscontroles uit met speciaal daar ontwikkelde tools. 

Dankzij de gereviseerde versie kan jij op je beide oren slapen: de vertaling is perfect.

Een final proof van de pdf neemt je laatste zorgen weg

Als de originele tekst in IDML-formaat (Indesign) werd aangeleverd, is een final proof aan te bevelen. Op die manier kan jij op je beide oren slapen: de vertaalde brochure of catalogus zit ook qua lay-out helemaal goed en kan dus zo naar de drukker. En als je wilt, doen wij dat zelfs voor jou!

Een revisor is geen copywriter

Een revisor mag zijn eigen stijl niet opdringen: voor stijlcorrecties moet een gegronde reden zijn:

Een vertaler is een revisor en omgekeerd

Heel vaak, maar lang niet altijd, is de revisor een vertaler van beroep. Dat heeft het voordeel dat hij alle kneepjes van het vak kent en weet waar hij op moet letten: 

Wat revisie precies inhoudt, vertel ik in mijn webinar: Reviseren in de praktijk. Lees je zelf af en toe teksten na in Word en wil je hier meer over weten? Volg dan het 1 uur durende webinar 'Reviseren van vertalingen voor dummies'

Eindredactie: een speciale vorm van proeflezen

Eindredactie is een vorm van controle op basis van stijlgidsen. Hiervoor bestaan speciale programma's (bijv. TextIt) en ook macro's zijn hier zeer handig. Eindredactie is een stap die bij boekvertalingen heel gebruikelijk is. het wordt ook wel 'pkm' (persklaar maken) genoemd.

Machinevertalingen zijn dan weliswaar sneller en goedkoper, maar dat heeft ook een prijs: het zal nooit de kwaliteit van een menselijke vertaler evenaren. Zelfs niet als er nog een menselijke revisor – de zogenaamde PEMT-ronde - wordt ingelast.

Waarom niet? De 'editor' vertrekt van een machinale basisvertaling. Als die basis al niet goed zit, machinaal klinkt, geen spirit heeft, ga je nooit een supervlotte, kwalitatief hoogstaande tekst krijgen, ongeacht hoeveel uren werk de revisor er nog in steekt.

Het is ook heel ondankbaar werk omdat je iets moet rechtbreien wat je nooit helemaal goed gaat krijgen. je gaat nooit 100% tevreden zijn. En dat geldt in veel gevallen voor jouw doelgroep. De tekst gaat zijn doel missen. 

Je beperkt je als editor tot de echte fouten. Je gaat nooit alles herschrijven of weer van nul beginnen.

Toch is er ook voor machinevertalingen en PEMT een markt: Amazon, booking.com, airbnb hebben grote volumes tekst die op korte tijd vertaald moeten worden. Zij kunnen niet anders dan zich beroepen op machinevertalingen. Daar is het ook minder belangrijk als er eens iets verkeerd vertaald wordt. Zolang de kern maar duidelijk is.

Mijn advies

Wil je echt een puike vertaling waar je klanten mee aantrekt? Laat machinevertalingen dan gewoon links liggen. Je wint er echt niets bij. Integendeel, het geld dat je uitgeeft aan een goedkope machinevertaling, moet je daarna nog eens betalen aan een menselijke vertaler om het recht te breien en vaak is het restultaat nog niet goed genoeg.

Wil je hier meer over weten, lees dan zeker mijn blog over mijn ervaringen met PEMT voor een klant: ‘Vertalingen in meerdere talen‘.